Valentine day is close and I thought this is a good time to introduce
Iranian date of Love which calls
"Sepandārmazgān" for those who don't know about it and also to remind for those who know about it.
Sepandārmazgān (in Persian: سپندارمذگان ) is the celebration day of love and earth in ancient Persian culture. This day is dedicated to Spenta Armaiti (the spirit of growing love and peace), and dates back to as early as the 20th century BC. It is celebrated the 29th of Bahman in Persian calendar (18th of Feb).
Some claim that the western Valentine's Day (Feb 14th) originates from Sepandarmazgan.
In ancient Persian culture,
Mother is symbolized by
Sepandarmaz or
Earth. Earth (like a mother who loves all her children alike ), embraces all creatures and loves them the same, unconditionally.
In the feast of Sepandarmazgan, the Earth was worshiped and women venerated. On this day, women and girls sat on the throne and men and boys had to obey them and bring them presents and gifts. Men were reminded to acclaim and respect women.
Sepandarmaz is also the symbol of Earth Guardian Angel.
In ancient Iran each day of the month had a name, and all months had 30 days. For example, the first day was called
Ahuramazda, the second day
Bahman, which is the first attribute of
God, the third day was called
Ordibehesht meaning truth and purity which again are attributes of God. The fourth day is called
Shahrivar, meaning ideal kingship that belongs to God who rules the whole universe. The cryptic meaning of this word is that in the same way that God rules over the heavenly bodies, we should rule our bodies with good thoughts, words and deeds. This brings us to the fifth day
Sepandarmaz.
Another rule here was that whenever the name of a day coincided with that of the month, a feast was held. So the feast of
Sepandarmazgan is held on the sepandarmaz day of the month of
Esfand (former Spand or Espand). Similarly, the 16th day of any month is called
Mehr and the feast of
Mehrgan is held on the 16th day of the month of Mehr which was one of the most important feasts of the past. The day of
Aban in the month of Aban is the day of another feast called
Abangan, and was used as an occasion to appreciate and worship water and the day of
Azar in the month of Azar, called
Azargan was the feast of appreciation of fire and so forth.
-------------------------
جشن اسفندگان
(سپندارمذگان) یکی از جشنهای ایرانی است که امروز زرتشتیان آنرا در روز اسفند (سپندارمذ - پنجمین روز) از ماه اسفند برابر با بیست و نهم بهمن در گاهشماری خورشیدی امروزین برگزار میکنند.
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آوردهاست که ایرانیان باستان این روز را روز بزرگداشت
زن و زمین میدانستند. در این روز مردان خانواده , زنان خانواده را بر تخت شاهی مینشاندند و از آنان اطاعت میکردند و به آنان هدیه میدادند. این یک یادآوری برای مردان بود تا مادران و همسران خود را گرامی بدارند و چون یاد این جشن تا مدتها ادامه داشت و بسیار باشکوه برگزار میشد , همواره این احترام به زن برای مردان گوشزد میگردید.
در گاهشمارهای گوناگون ایرانی، علاوه بر این که ماهها نام داشتند، هریک از روزهای ماه نیز نامی داشتند. برای نمونه روز نخست هر ماه
«روز اورمزد»، روز دوم هر ماه روز بهمن (سلامت، اندیشه)، روز سوم هر ماه روز اردیبهشت یعنی «بهترین راستی و پاکی»، روز چهارم هر ماه روز شهریور یعنی «شاهی و فرمانروایی آرمانی» نام داشت.
در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی میشدهاست که در همان روز که نامش با نام ماه مقارن میشد، جشنی ترتیب میدادند متناسب با نام آن روز و ماه. مثلاً شانزدهمین روز هر ماه، «مهر» نام داشت و که در ماه مهر، «مهرگان» لقب میگرفت . روز آبان در ماه آبان جشن «آبانگان» است یعنی جشن ستایش آب و روز آذر در ماه آذر جشن «آذرگان» است یعنی جشن ستایش آتش. روز پنجم ماه، «سپندارمذ» یا «اسفندار مذ» نام داشت یعنی گستراننده، مقدس، فروتن که لقب زمین است. زمین نماد عشق است چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق میورزد. زشت و زیبا را به یک چشم مینگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان میدهد. به همین دلیل در فرهنگ ایران باستان روز پنجم ماه (سپندارمذ) از ماه اسپند (دوازدهم) را اسپندارمذگان مینامیدند و بهعنوان نماد مهر مادری و باروری میپنداشتند که جشنی با همین عنوان در این روز برگزار میکردند. «سپندارمذگان» روز زن و زمین است.
تفاوت تاریخی: در گاهشمار (تقویم) ایران باستان هر سال ۱۲ ماه دارد و هر ماه سی روز است (والبته برای کامل شدن سال ۵ روز در آخر سال با عنوان ۵ روز پنجه به آن اضافه میشود). این تفاوت با گاه شمار خورشیدی را داراست که هر ماه در آن ۳۰ روز است در حالی که در گاهشمار خورشیدی بعضی از ماهها ۳۱ و ۲۹ روزهاست. در گاه شمار ایرانیان باستان یکم اسفند ماه برابر با روز ۲۵ بهمن ماه در گاهشمار خورشیدی است. به این علت است که پنجم اسفند ماه در این گاهشمار برابر ۲۹ بهمن ماه در گاهشمار کنونی خورشیدی میباشد.